این یادداشت متن وقفنامه مدرسه قوام نجف است به نقل از کتاب:
تاریخ نجف، نوشته مرحوم استاد مرتضی مدرس گیلانی، نسخه خطی اصل مولف موجود در کتابخانه مجلس، صفحات ۲۲۵ تا ۲۲۷
این یادداشت به عنوان حلقه‌ای از زنجیر تاریخ نجف و نیز به عنوان برگی از تاریخ حوزه‌های علمیه و گوشه‌ای از تاریخ مفصل وقف و نقش آن در ترویج علم و تربیت عالمان به کار می‌آید. کتاب تاریخ نجف، منبعی مفصل از تاریخ این دیار مقدس است که تا کنون چاپ نشده، در حالی که ارزش زیادی برای تحقیق و چاپ دارد، گرچه مانند هر کتاب مرجع دیگر، برخی مواضع آن قابل نقد و بررسی است.
حاج فتح علی خان قوام شیرازی مشهور به صاحب دیوان حکمران کشور فارس در سال ۱۳۰۰ هجری در نجف اشرف مدرسه‌ای بنا کرد به نام فتحیه مشهور به مدرسه قوام.
بعداً در سال ۱۳۰۵ هجری دو قریه از املاک خالصه خود را که به نام فتحان و نیستان است به انضمام ششدانگ مزرعه مشهور به کوسنجان علیا به انضمام تمامی موازی دو دانگ مشاع از مزرعه مشهور به سلامت آباد کلا در قرای اسافل حومه شیراز که در تلو یکدیگر زراعت می‌شود و حدود هر دو قریه به انضمام مشرب چنانکه در قباله معین گردیده وقف کرد برای تعزیه داری و مدرسه قوام به این نحو که همه ساله محصولات آن را جمع کرده سپس ده قسمت کرده قسمتی و نصف از آن را متولی‌ای که غیر از واقف باشد به عنوان حق التولیه برداشته و متولی آن مادام الحیات واقف خود اوست و بعد از او فرزندش میرزا محمد حسین خان مؤتمن الملک.
و همچنین شرط است که متولی همیشه از اولاد ذکور ارشد واقف باشد بطناً بعد بطن، و الا از اناث. و در صورت انقطاع سلسله واقف کلیة از اولاد و ارحام، راجع شود تولیت آن به اعلم و اتقی و اشهر علمای دار العلم شیراز.
و قسمتی دیگر از آن را دو ناظر بر مدرسه که یکی همشیره زاده واقف که آقای حاج شیخ محمد باقر شیخ الاسلام ابن شیخ محمد حسین ابن ابی القاسم شیرازی شیخ الاسلام فارس است و دیگری مقرب الخاقان میرزا محمد خان فرزند میرزا احمد خان مؤید الملک شیرازی برای حق النظاره بالمناصفه برداشته قسمت دیگر باید هزینه روضه و سفره هر ساله در عشر آخر محرم کنند.
و هرچه زیاد آید از این پنج قسمت در لیالی جمع ایام سال در تکیه قوام واقعه در تهران یا مدرسه قوام در نجف یا در حسینیه حاج قوام الملک پدر واقف واقعه در محله قال کرده ؟ از محلات شیراز، در هر یک از این امکنه که متولی و ناظر آن صلاح دانند به شور و مصلحت یکدیگر بکنند.
و هر گاه در عشر آخر محرم عذر شرعی داشته باشند در عشر آخر صفر.
و دو قسمت و نصف دیگر از ده قسمت را متولی و ناظران در هر طبقه از طبقات آن را ده کرده پنج سهم فرموده و به شور و مصلحت یکدیگر به مصارف معین مفصل ذیل برسانند به این معنی که جهت مدرسه قوام و طلاب در وجه مدرس مدرسه مذکوره هر ساله ۷۲ سهم؛ در وجه طلاب محصل ساکنین در مدرسه مذکور هر ساله علی السویه ۷۸ سهم؛ قسمت آب شیرین به جهت طلاب و روشنایی دالان و بیت الخلاء و مواجب خادم مدرسه ۶۰ سهم.
متولی و ناظران در هر طبقه، اعیان موقوفه را در معرض مبایعه و مراهنه و مبادله و مصالحه عین بیرون نیاورند و به اجاره اشخاصی که سبب انتزاع و غصب شود ندهند و به اجاره ارباب ظلم و جور که انتزاع از ید ایشان صعوبت داشته باشد ندهند و زیاده از سه سال به شخص واحد اجاره ندهند نه به عقد واحد و نه به عقود متعدده.
پس چنانکه هر یک از متولی ( متولیان – ظ ) در هر طبقه یا ناظرین در هر طبقه خلاف قرارداد واقف رفتار کند، به لعنت خداوند قهار و نفرین رسول مختار گرفتار آیند. انتهی.
از نسخه اصل به طریق اختصار از حشو زواید تحریر شد ۲۷/۹/۱۳۷۰ هجری.
تاریخ نجف، نوشته مرحوم استاد مرتضی مدرس گیلانی، نسخه خطی اصل مولف موجود در کتابخانه مجلس، صفحات ۲۲۵ تا ۲۲۷
این یادداشت به عنوان حلقه‌ای از زنجیر تاریخ نجف و نیز به عنوان برگی از تاریخ حوزه‌های علمیه و گوشه‌ای از تاریخ مفصل وقف و نقش آن در ترویج علم و تربیت عالمان به کار می‌آید. کتاب تاریخ نجف، منبعی مفصل از تاریخ این دیار مقدس است که تا کنون چاپ نشده، در حالی که ارزش زیادی برای تحقیق و چاپ دارد، گرچه مانند هر کتاب مرجع دیگر، برخی مواضع آن قابل نقد و بررسی است.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمد لله الواقف علی السرائر
الحمد لله الواقف علی السرائر
حاج فتح علی خان قوام شیرازی مشهور به صاحب دیوان حکمران کشور فارس در سال ۱۳۰۰ هجری در نجف اشرف مدرسه‌ای بنا کرد به نام فتحیه مشهور به مدرسه قوام.
بعداً در سال ۱۳۰۵ هجری دو قریه از املاک خالصه خود را که به نام فتحان و نیستان است به انضمام ششدانگ مزرعه مشهور به کوسنجان علیا به انضمام تمامی موازی دو دانگ مشاع از مزرعه مشهور به سلامت آباد کلا در قرای اسافل حومه شیراز که در تلو یکدیگر زراعت می‌شود و حدود هر دو قریه به انضمام مشرب چنانکه در قباله معین گردیده وقف کرد برای تعزیه داری و مدرسه قوام به این نحو که همه ساله محصولات آن را جمع کرده سپس ده قسمت کرده قسمتی و نصف از آن را متولی‌ای که غیر از واقف باشد به عنوان حق التولیه برداشته و متولی آن مادام الحیات واقف خود اوست و بعد از او فرزندش میرزا محمد حسین خان مؤتمن الملک.
و همچنین شرط است که متولی همیشه از اولاد ذکور ارشد واقف باشد بطناً بعد بطن، و الا از اناث. و در صورت انقطاع سلسله واقف کلیة از اولاد و ارحام، راجع شود تولیت آن به اعلم و اتقی و اشهر علمای دار العلم شیراز.
و قسمتی دیگر از آن را دو ناظر بر مدرسه که یکی همشیره زاده واقف که آقای حاج شیخ محمد باقر شیخ الاسلام ابن شیخ محمد حسین ابن ابی القاسم شیرازی شیخ الاسلام فارس است و دیگری مقرب الخاقان میرزا محمد خان فرزند میرزا احمد خان مؤید الملک شیرازی برای حق النظاره بالمناصفه برداشته قسمت دیگر باید هزینه روضه و سفره هر ساله در عشر آخر محرم کنند.
و هرچه زیاد آید از این پنج قسمت در لیالی جمع ایام سال در تکیه قوام واقعه در تهران یا مدرسه قوام در نجف یا در حسینیه حاج قوام الملک پدر واقف واقعه در محله قال کرده ؟ از محلات شیراز، در هر یک از این امکنه که متولی و ناظر آن صلاح دانند به شور و مصلحت یکدیگر بکنند.
و هر گاه در عشر آخر محرم عذر شرعی داشته باشند در عشر آخر صفر.
و دو قسمت و نصف دیگر از ده قسمت را متولی و ناظران در هر طبقه از طبقات آن را ده کرده پنج سهم فرموده و به شور و مصلحت یکدیگر به مصارف معین مفصل ذیل برسانند به این معنی که جهت مدرسه قوام و طلاب در وجه مدرس مدرسه مذکوره هر ساله ۷۲ سهم؛ در وجه طلاب محصل ساکنین در مدرسه مذکور هر ساله علی السویه ۷۸ سهم؛ قسمت آب شیرین به جهت طلاب و روشنایی دالان و بیت الخلاء و مواجب خادم مدرسه ۶۰ سهم.
متولی و ناظران در هر طبقه، اعیان موقوفه را در معرض مبایعه و مراهنه و مبادله و مصالحه عین بیرون نیاورند و به اجاره اشخاصی که سبب انتزاع و غصب شود ندهند و به اجاره ارباب ظلم و جور که انتزاع از ید ایشان صعوبت داشته باشد ندهند و زیاده از سه سال به شخص واحد اجاره ندهند نه به عقد واحد و نه به عقود متعدده.
پس چنانکه هر یک از متولی ( متولیان – ظ ) در هر طبقه یا ناظرین در هر طبقه خلاف قرارداد واقف رفتار کند، به لعنت خداوند قهار و نفرین رسول مختار گرفتار آیند. انتهی.
از نسخه اصل به طریق اختصار از حشو زواید تحریر شد ۲۷/۹/۱۳۷۰ هجری.
دوشنبه ۱۳ ارديبهشت ۱۳۹۵ ساعت ۸:۲۰
