کتاب مناقب اهل بیت از دیدگاه اهل سنت، اثری ارزشمند در حوزۀ حدیث و امامت است که عالم فقید اهل تسنن، سید محمد طاهر سیدزاده هاشمی شافعی (۱۳۳۲ – ۱۴۱۲ ق.) به خط زیبای خود نگاشته و به همان صورت به اهتمام سید ناصر حسینی میبدی چاپ شده است (مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی، چاپ اول ، ۱۳۷۸ ش.)
ضیاء الدین محمد طاهر سیدزاده هاشمی متخلص به طاهر، به سال ۱۳۳۲ ق. در قریه دولت‌آباد از قرای روانسر زاده شد. او از نوادگان سید رسول سولجی است که ملا عبدالکریم مدرس نسب این دودمان را در ارجوزه‌ای بیان کرده است (متن ارجوزه در مقدمه مناقب اهل بیت ... ص بیست و بیست و یک). اودر باره دو تن از رجال خاندان خود (سید حسن قازان قانی و سید حسین برزنجی) کتابهای مستقلی نگاشته است. با خط زیبای خود صحیفه سجادیه‌ای نگاشت که منتشر شده است. علاوه بر این، دیوان شعر، کتابی در بدیع و عروض و آثار دیگر نوشته است. در مهر ماه سال ۱۳۷۸ شمسی در کرمانشاه مجلسی برای بزرگداشت وی برگزار و مجموعه مقالات آن منتشر شد.
مناقب اهل بیت از دیدگاه اهل سنت یکی از این آثار است که به تاریخ ۱۲ ذیحجه ۱۴۰۹ / ۲۵ تیر ۱۳۶۸ آن را به پایان برده است.
این کتاب، گزینشی دقیق و عالمانه از ۱۳۲ منبع معتبر اهل تسنن در زمینه‌های تفسیر، حدیث، رجال و تراجم، تاریخ و سیره، فضائل و کلام در بارۀ دوازده امام است که مؤلف دانشمند، متن برگزیده را به زبان عربی همراه با ترجمه فارسی عالمانه و روان آورده است.
اصل کتاب، بسیار خواندنی است و شایستۀ آن که پژوهش‌هایی در باره اش سامان گیرد. در این یادداشت فقط به یک نکتۀ آن توجه می‌دهد.
این قلم‌انداز فقط در بارۀ معنای واژۀ «مولی» در حدیث غدیر بر مبنای کتاب یادشده است. توضیح اینکه ذیل حدیث غدیر و احادیث مشابه آن که کلمه مولی به کار رفته، بحث‌های زیادی مطرح شده که معنای کلمه مولی چیست. می‌توان گفت: کمتر کتابی در باره غدیر است که این بحث بطور جدی در آن مطرح نشود. بعلاوه تک‌نگاری‌هایی در این زمینه با عنوان «معنی حدیث الغدیر» یا عناوین مشابه آن موجود است، از رساله شیخ مفید در سده ۴ و ۵ تا کتاب سید مرتضی خسروشاهی در سده چهاردهم.
در این گونه کتابها، بر اساس پژوهش‌های ادبی و لغت‌شناسی ثابت می‌کنند که مراد از کلمه مولی در حدیث نبوی «من کنت مولاه» یا «من کنت ولیه» سرپرست و متولی امر است، نه دیگر معانی که برای آن ذکر شده است.
آنچه در این یادداشت می‌خوانیم، گرچه در این عداد است، اما رنگ دیگری دارد. در اینجا، یک عالم شافعی مذهب که خود محدثی دانشور است و به دو زبان عربی و فارسی تسلط دارد، دیدگاه خود را در ترجمه فارسی کلمه مولی بیان می‌دارد و آن را با خط زیبای خود می‌نگارد و به یادگار می‌گذارد.
در سطور بعد، ابتدا ترجمه بخش‌هایی از چند حدیث در این زمینه از کتاب نقل می‌شود، آنگاه عقیدۀ استاد سیدزاده هاشمی در این زمینه از زبان خودش بطور روشن و شفاف بیان می‌شود. امید است همین یادداشت مختصر، فرصتی باشد برای احیای نام و یاد عالمی منصف و یادآور ضرورت انصاف در پژوهش که نمونه روشن آن را در اینجا می‌بینیم.
نگارش این سطور در زادروز گرامی سردار کربلا حضرت ابی الفضل العباس فرصت مناسبی است برای عرض ادب به آستان بلند آن گرامی که جان بر سر آرمان نهاد و جاودانه شد. سلام الله علیه.
*مناقب ص ۱۴ و ۱۵: وهو ولي کل مؤمن بعدي / او بعد از من سرپرست کل مؤمنی است.
*مناقب ص ۱۵ و ۱۶: من کنت مولاه فعلي مولاه / هر کس من سرپرست او هستم علی هم سرپرست اوست.
*مناقب ص ۱۵ و ۱۶: أصبحت الیوم ولي کل مؤمن / از امروز سرپرست هر مؤمنی گردیدی.
*مناقب ص ۲۳: أنت ولي کل مؤمن بعدي / تو بعد از من سرپرست هر مؤمنی هستی.
*مناقب ص ۹۶ و ۹۸: فأنا ولیهم وعصبتهم / سرپرست و قوم و خویش ایشان منم.
*مناقب ص ۱۰۵ و ۱۰۹: من کنت مولاه فعلي مولاه / هر کس من آقا و سرپرستش هستم علی نیز آقا و سرپرست اوست.
*مناقب ص ۱۱۷ و ۱۲۱ : وهو ولي کل مؤمن بعدي / او سرپرست هر مؤمنی است بعد از من.
*توضیح مفصل مؤلف پس از نقل حدیث غدیر از مسند احمد:
ضیاء الدین محمد طاهر سیدزاده هاشمی متخلص به طاهر، به سال ۱۳۳۲ ق. در قریه دولت‌آباد از قرای روانسر زاده شد. او از نوادگان سید رسول سولجی است که ملا عبدالکریم مدرس نسب این دودمان را در ارجوزه‌ای بیان کرده است (متن ارجوزه در مقدمه مناقب اهل بیت ... ص بیست و بیست و یک). اودر باره دو تن از رجال خاندان خود (سید حسن قازان قانی و سید حسین برزنجی) کتابهای مستقلی نگاشته است. با خط زیبای خود صحیفه سجادیه‌ای نگاشت که منتشر شده است. علاوه بر این، دیوان شعر، کتابی در بدیع و عروض و آثار دیگر نوشته است. در مهر ماه سال ۱۳۷۸ شمسی در کرمانشاه مجلسی برای بزرگداشت وی برگزار و مجموعه مقالات آن منتشر شد.
مناقب اهل بیت از دیدگاه اهل سنت یکی از این آثار است که به تاریخ ۱۲ ذیحجه ۱۴۰۹ / ۲۵ تیر ۱۳۶۸ آن را به پایان برده است.
این کتاب، گزینشی دقیق و عالمانه از ۱۳۲ منبع معتبر اهل تسنن در زمینه‌های تفسیر، حدیث، رجال و تراجم، تاریخ و سیره، فضائل و کلام در بارۀ دوازده امام است که مؤلف دانشمند، متن برگزیده را به زبان عربی همراه با ترجمه فارسی عالمانه و روان آورده است.
اصل کتاب، بسیار خواندنی است و شایستۀ آن که پژوهش‌هایی در باره اش سامان گیرد. در این یادداشت فقط به یک نکتۀ آن توجه می‌دهد.
این قلم‌انداز فقط در بارۀ معنای واژۀ «مولی» در حدیث غدیر بر مبنای کتاب یادشده است. توضیح اینکه ذیل حدیث غدیر و احادیث مشابه آن که کلمه مولی به کار رفته، بحث‌های زیادی مطرح شده که معنای کلمه مولی چیست. می‌توان گفت: کمتر کتابی در باره غدیر است که این بحث بطور جدی در آن مطرح نشود. بعلاوه تک‌نگاری‌هایی در این زمینه با عنوان «معنی حدیث الغدیر» یا عناوین مشابه آن موجود است، از رساله شیخ مفید در سده ۴ و ۵ تا کتاب سید مرتضی خسروشاهی در سده چهاردهم.
در این گونه کتابها، بر اساس پژوهش‌های ادبی و لغت‌شناسی ثابت می‌کنند که مراد از کلمه مولی در حدیث نبوی «من کنت مولاه» یا «من کنت ولیه» سرپرست و متولی امر است، نه دیگر معانی که برای آن ذکر شده است.
آنچه در این یادداشت می‌خوانیم، گرچه در این عداد است، اما رنگ دیگری دارد. در اینجا، یک عالم شافعی مذهب که خود محدثی دانشور است و به دو زبان عربی و فارسی تسلط دارد، دیدگاه خود را در ترجمه فارسی کلمه مولی بیان می‌دارد و آن را با خط زیبای خود می‌نگارد و به یادگار می‌گذارد.
در سطور بعد، ابتدا ترجمه بخش‌هایی از چند حدیث در این زمینه از کتاب نقل می‌شود، آنگاه عقیدۀ استاد سیدزاده هاشمی در این زمینه از زبان خودش بطور روشن و شفاف بیان می‌شود. امید است همین یادداشت مختصر، فرصتی باشد برای احیای نام و یاد عالمی منصف و یادآور ضرورت انصاف در پژوهش که نمونه روشن آن را در اینجا می‌بینیم.
نگارش این سطور در زادروز گرامی سردار کربلا حضرت ابی الفضل العباس فرصت مناسبی است برای عرض ادب به آستان بلند آن گرامی که جان بر سر آرمان نهاد و جاودانه شد. سلام الله علیه.
*مناقب ص ۱۴ و ۱۵: وهو ولي کل مؤمن بعدي / او بعد از من سرپرست کل مؤمنی است.
*مناقب ص ۱۵ و ۱۶: من کنت مولاه فعلي مولاه / هر کس من سرپرست او هستم علی هم سرپرست اوست.
*مناقب ص ۱۵ و ۱۶: أصبحت الیوم ولي کل مؤمن / از امروز سرپرست هر مؤمنی گردیدی.
*مناقب ص ۲۳: أنت ولي کل مؤمن بعدي / تو بعد از من سرپرست هر مؤمنی هستی.
*مناقب ص ۹۶ و ۹۸: فأنا ولیهم وعصبتهم / سرپرست و قوم و خویش ایشان منم.
*مناقب ص ۱۰۵ و ۱۰۹: من کنت مولاه فعلي مولاه / هر کس من آقا و سرپرستش هستم علی نیز آقا و سرپرست اوست.
*مناقب ص ۱۱۷ و ۱۲۱ : وهو ولي کل مؤمن بعدي / او سرپرست هر مؤمنی است بعد از من.
*توضیح مفصل مؤلف پس از نقل حدیث غدیر از مسند احمد:
فقیر مؤلّف این کتاب مستطاب عرض می‌نماید که: علماء فریقین روی این حدیث بحث زیادی نموده‌اند. علماء شیعه آن را دلیل خلافت بلافصل حضرت علی علیه السلام می‌دانند، و علماء اهل سنت برای مولا معانی و تعبیرات دور و درازی بیان می‌نمایند.
و اما تشریفات خاصی که رسول اکرم صلی الله علیه وآله وسلم طیّ اظهار این حدیث در غدیر خم برای علی علیه السلام قائل شده‌اند و اصل مفاد حدیث و تبریک و شادباشی که بعداً عمر رضی الله عنه به آن حضرت گفته‌اند، همه بلاشکّ و لا تردید، دالّ بر این است که منظور پیغمبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم از مولا، سرپرستی و تولیت امر بوده است؛ یعنی: هر کسی من سرپرست و متولّی امر او هستم، علی سرپرست و متولّی امر اوست. نظایر این حدیث از طریق اهل سنت باز روایت شده است». (ص ۳۶۶).
چهارشنبه ۲۲ ارديبهشت ۱۳۹۵ ساعت ۶:۴۴
