مقدمه
1.این ابیات از آغاز کتاب «باغ مؤمنین» نقل شده است، منظومه ای در حدود چهل صفحه، سرودۀ سید محمد وزیر فرزند مفتی سید محمد عباس شوشتری. چاپ سنگی مطبعۀ اثنا عشری به اهتمام سید عابد علی.
2. ناظم این منظومه یکی از عالمان شوشتری الاصل از خاندان محدث شهیر سید نعمت الله جزایری است که مانند پدر بزرگوار و پرکارش در هند می‌زیسته است.
3. در اهمیت و فواید توجه به این منظومه به سه نکته اکتفا می‌شود:
الف.احیای برگی از تاریخ ادبیات شیعی فارسی هند در قرن چهاردهم
ب.گامی در راه استواری پیوند فرهنگی بین ایران هند
ج. بازیابی برگی از تاریخ فرهنگ و ادبیات خوزستان
بدین روی جای آن دارد که به عنوان پایان نامه یا به شکل دیگر، تحقیق و تحشیه و منتشر شود.
4. وی در زمان سرودن این منظومه 52 سال داشته است، چنانکه در اواخر منظومه می‌گوید:
مرا از عمر شد پنجاه و دو سال تو را آید همین دوران اقبال (ص 31)
5. تقریظ سید علی محمد ابن سید محمد سلطان العلماء در پایان کتاب آمده است که ضمن آن گوید:
زهی فصاحت و خهی بلاغت.
نیز می‌نویسد:
ففی کل لفظ منه روض من المنی و فی کل سطر منه عقد من الدرّ 6. دستیابی این بنده به نسخۀ عکسی کتاب، در پی ارسال آن توسط استاد دکتر حسین متقی در یکی از کانال‌های پربار ایشان است که همین جا باید از ایشان تشکر کنم.
7.امید است نشر این یادداشت مختصر توجه اهل نظر را به این عالم مبرور جلب کند که تک نگاری، ولو در حدّ مقاله در بارۀ ایشان بنویسند.
علی داماد ختم المرسلین است کفی بالله وزیر و جانشین است سواد کفر شد روشن ز نورش منور گشته ایمان از ظهورش نشان قدرتِ الله حیدر به روز مصطفی آگاه حیدر به عهد مهد در، درّید اژدر پیمبر شهر علم و حیدرش در حمید است و سعید است و شهید است به مدحش ربع قرآن مجید است دم صبح رسالت حیدر آمد نبی را در نبوت یاور آمد یدالله بازوی تاب و توانش خدا فرمود او را مثل جانش شبی بر بسترش جا داشت حیدر به دور خانه از اعداش لشکر که هر یک از ره حق اجنبی بود سیوفش تشنۀ خون نبی بود خدا فرمود بر حالش مباهات به احمد بسته شد عقد مؤاخات گرت اخبار و هم آیات دانی نبی را کرد حیدر جان فشانی ببین روح الامین با رفعت و شان ز مکتب خانه اش طفل دبستان چه‌ها کار نمایان کرده حیدر نکرده جز رسول الله دیگر دو نیم از ذوالفقارش جمله کفار علی کرّار آمد غیر فرّار سوایش در جهان خیبرگشا نیست بجز او تاجدار هل اتی نیست چو بر دوش نبی پای علی شد فزون تر پایگاهش منجلی شد سگ شیر خدا گر بوده باشی ز پایت چرخ را فرسوده باشی در این میدان چو برداری قدم را نگه کن جوهر تیغ دودم را که آن تیغ دودم بر فرق کفار نبی و جانشینش غیر فرار یکی دان و یکی می‌گو خدا را کتاب الله و آل مصطفی را ثنایش در حدِ امکان ما نیست که مدّاحیش جز کار خدا نیست مشو در بحر زخاری شناور کنی تا کی در این صحرا تگاور
*ختامه مسک
این یادداشت مختصر، در روز ۱۶ آذر ۱۴۰۰ / دوم جمادی الاولی ۱۴۴۳ به انجام رسید که مصادف با سالروز رحلت عالم محدث جامع الاطراف، مرحوم آیة الله شیخ علی اکبر نهاوندی است (۱۲۷۸ – ۱۳۶۹ ق.). محدثی پر اثر که تنها برخی از آثار ایشان در زمان حیاتش و پس از آن منتشر شده و شماری از آثارش هنوز به صورت مخطوط موجود است. خوشبختانه به همت مرحوم آیة الله شیخ مهدی حائری تهرانی تمام آثار ایشان برای کتابخانه مدرسۀ حجتیه قم خریداری شده و اکنون در آن گنجینه نگاهداری می‌شوند.
باری، نگارنده از آثار ایشان بهره‌های فراوان برده ام، به ویژه کتاب مفصل «العبقریّ الحسان» (در بارۀ امام عصر عجل الله تعالی فرجه) و «انوار المواهب» (در بارۀ دیگر امامان معصوم علیهم السلام)، و این سالها پیش از چاپ تحقیقی این دو کتاب بود که هر دو در سالهای اخیر به سامان رسیده است. در حدود ۳۵ سال پیش نیز توفیق داشتم که بخش مربوط به حضرت صدیقۀ کبری از کتاب انوار المواهب را همراه با تعلیقات آماده کنم که قبل از سال ۱۳۷۰ شمسی ضمن مجلد دوم مجموعۀ «الزهراء» توسط انتشارات میقات تهران منتشر شد.
به هر حال، در سطور پایانی این یادداشت، یاد آن عالم محدث را گرامی می‌دارم و ثواب این قلم انداز شتابزده را به روح بلندش هدیه می‌دارم.
1.این ابیات از آغاز کتاب «باغ مؤمنین» نقل شده است، منظومه ای در حدود چهل صفحه، سرودۀ سید محمد وزیر فرزند مفتی سید محمد عباس شوشتری. چاپ سنگی مطبعۀ اثنا عشری به اهتمام سید عابد علی.
2. ناظم این منظومه یکی از عالمان شوشتری الاصل از خاندان محدث شهیر سید نعمت الله جزایری است که مانند پدر بزرگوار و پرکارش در هند می‌زیسته است.
3. در اهمیت و فواید توجه به این منظومه به سه نکته اکتفا می‌شود:
الف.احیای برگی از تاریخ ادبیات شیعی فارسی هند در قرن چهاردهم
ب.گامی در راه استواری پیوند فرهنگی بین ایران هند
ج. بازیابی برگی از تاریخ فرهنگ و ادبیات خوزستان
بدین روی جای آن دارد که به عنوان پایان نامه یا به شکل دیگر، تحقیق و تحشیه و منتشر شود.
4. وی در زمان سرودن این منظومه 52 سال داشته است، چنانکه در اواخر منظومه می‌گوید:
5. تقریظ سید علی محمد ابن سید محمد سلطان العلماء در پایان کتاب آمده است که ضمن آن گوید:
زهی فصاحت و خهی بلاغت.
نیز می‌نویسد:
7.امید است نشر این یادداشت مختصر توجه اهل نظر را به این عالم مبرور جلب کند که تک نگاری، ولو در حدّ مقاله در بارۀ ایشان بنویسند.
***
سید محمد وزیر در ضمن برگهای آغازینِ کتاب در مدح حضرت علی مرتضی سلام الله علیه می‌سراید: *ختامه مسک
این یادداشت مختصر، در روز ۱۶ آذر ۱۴۰۰ / دوم جمادی الاولی ۱۴۴۳ به انجام رسید که مصادف با سالروز رحلت عالم محدث جامع الاطراف، مرحوم آیة الله شیخ علی اکبر نهاوندی است (۱۲۷۸ – ۱۳۶۹ ق.). محدثی پر اثر که تنها برخی از آثار ایشان در زمان حیاتش و پس از آن منتشر شده و شماری از آثارش هنوز به صورت مخطوط موجود است. خوشبختانه به همت مرحوم آیة الله شیخ مهدی حائری تهرانی تمام آثار ایشان برای کتابخانه مدرسۀ حجتیه قم خریداری شده و اکنون در آن گنجینه نگاهداری می‌شوند.
باری، نگارنده از آثار ایشان بهره‌های فراوان برده ام، به ویژه کتاب مفصل «العبقریّ الحسان» (در بارۀ امام عصر عجل الله تعالی فرجه) و «انوار المواهب» (در بارۀ دیگر امامان معصوم علیهم السلام)، و این سالها پیش از چاپ تحقیقی این دو کتاب بود که هر دو در سالهای اخیر به سامان رسیده است. در حدود ۳۵ سال پیش نیز توفیق داشتم که بخش مربوط به حضرت صدیقۀ کبری از کتاب انوار المواهب را همراه با تعلیقات آماده کنم که قبل از سال ۱۳۷۰ شمسی ضمن مجلد دوم مجموعۀ «الزهراء» توسط انتشارات میقات تهران منتشر شد.
به هر حال، در سطور پایانی این یادداشت، یاد آن عالم محدث را گرامی می‌دارم و ثواب این قلم انداز شتابزده را به روح بلندش هدیه می‌دارم.
چهارشنبه ۱۷ آذر ۱۴۰۰ ساعت ۶:۳۶
