1.این یادداشت، مستدرکی است بر مقالۀ «راهنمای پژوهش در بارۀ علامه امینی» که در فصلنامۀ سفینه شماره 38 (ویژه نامه امینی) منتشر شده است.
کمترین وظیفه‌ای که پس از گذشت نیم قرن از رحلت علامه امینی در بارۀ ایشان به عهده داریم، یک زندگی نامۀ تحلیلی است؛ کاری که هنوز انجام نشده است.
تا آن زمان نباید دست روی دست بگذاریم و شاهد غفلت خودمان باشیم. اطلاع رسانی این قلم از...
پنجشنبه ۲۶ دي ۱۳۹۸ ساعت ۱۰:۱۷
سید محمد رضا حسینی جلالی
ترجمه عبدالحسین طالعی
مقدمه
صحیفۀ سجادیه، یادگار ماندگار امام سجّاد صلوات الله علیه، از گوهرهای درخشنده‌ای است که قرنها در آسمان معرفت تابیده و راه را به رهروان نمایانده است.
توجّه دانشوران اهل قبله به این نامۀ نامور، از سده‌های گذشته تا کنون، جایگاهی ویژه به آن بخشیده است. شگفتا! که در این میان، برخی از پیروان نگرش سلفی، به جای...
شنبه ۲۱ دي ۱۳۹۸ ساعت ۹:۰۳
بند 148 تا 160
[148]
متن: إنّ أدنی مراتب القسوة هو فقدان الإنسان روح العاطفة ...
ترجمه: همانا کمترین درجۀ (القسوة) از دست دادن انسان روح عطوفت را ...
پیشنهاد: کمترین درجۀ قساوت، این است که انسان روح همدلی ... را از دست بدهد.
نکته: 1."همانا"! کاربست کلمۀ «همانا» خطای بزرگی است. 2.ورود ساختار یک زبان در زبان دیگر مثل ویروسی است که وارد بدنی شود.
[149]
متن: إنّ وجه الشبَه بین...
پنجشنبه ۱۹ دي ۱۳۹۸ ساعت ۱۲:۴۷
1. سال 1353 بود و من، نوجوانی سیزده ساله تازه از شهرستانی کوچک به تهران بزرگ آمده بودم. تشنۀ مطالعه و کسب دانایی؛ امکانی که در شهرستان به دست نمی‌آمد. دست تقدیر مرا با آقای گلزاری (دکتر محمود گلزاری فعلی استاد علوم تربیتی) آشنا کرد و ایشان مرا به کتابخانۀ بزرگ اسلامی برد؛ که در پاساژ ابزار و یراق نزدیک میدان حسن آباد بود. از آن زمان فهمیدم که شخصیتی گرانقدر در تهران...
چهارشنبه ۱۸ دي ۱۳۹۸ ساعت ۸:۲۷
[1]
مقدمه
اخیراً نامه‌ای از استاد محقق مرحوم سید محمد علی روضاتی یافتم که نکات جالبی در بر داشت. متن نامه را ایشان در سال 1333 شمسی به مجله آیین اسلام فرستاده بود. (مجله آیین اسلام شماره 37 تاریخ 13 شهریور 1333 شمسی ص 14 و 15؛ در بازنشر کتابخانه مجلس، شماره صفحه پیاپی 4422 و 4423)
در این گفتار، متن نامه و چند نکته که از آن آموخته‌ام مرور می‌شود.
[2]
متن نامه که در کتاب «در پرتو...
يكشنبه ۱۵ دي ۱۳۹۸ ساعت ۹:۵۱
پنجاه و یکمین سالگرد رحلت علامه امینی (28 ربیع الثانی) سپری شد، بدون اینکه برنامه‌ای در خور این عالم مجاهد و مدافع حریم ولایت و امامت امیرالمؤمنین علیه السلام برگزار شود. واقع این است که این گونه عالمان را چنانکه باید و شاید نشناخته‌ایم و حق نگزارده‌ایم. این نکته‌ای است که بارها گفته‌ام ولی همچنان نامکرّر است.
باری، سالها پیش دوست گرامی و محقق جناب دکتر حمید...
شنبه ۷ دي ۱۳۹۸ ساعت ۹:۱۷
[در آستانۀ دوازدهمین قرن رحلت جناب دعبل]
مقدمه
در مقدمۀ استدراک یکم بر مقالۀ راهنمای پژوهش در بارۀ دعبل خزاعی اشاره شد که این گفتار، مستدرکی است بر مقالۀ این بنده تحت عنوان راهنمای پژوهش در بارۀ دعبل خزاعی که در فصلنامه سفینه شماره 41 (ویژۀ پژوهش‌های رضوی - زمستان 1392، ص 170 – 190) منتشر شده بود. توضیحات دیگر در آن مقدمه آمده که نیازی به تکرار ندارد.
در این گفتار،...
شنبه ۳۰ آذر ۱۳۹۸ ساعت ۱۱:۱۵
[در آستانۀ دوازدهمین قرن رحلت جناب دعبل]
مقدمه
شش سال پیش مقاله ای در فصلنامه سفینه شماره 41 (ویژۀ پژوهش‌های رضوی - زمستان 1392، ص 170 – 190) نوشتم که در آن حدود 150 مأخذ برای تحقیق در بارۀ دعبل خزاعی معرفی شده بود. این فهرست در چهارده بخش سامان گرفته است: کتابهای چاپی، کتابهای خطی، مقالات، مدخل‌های کتابهای مرجع، نقد و معرفی کتابها، پایان نامه ها، [تمام اینها: به دو زبان...
شنبه ۳۰ آذر ۱۳۹۸ ساعت ۱۱:۱۳
مقدمه
در بارۀ عالمان و بزرگان دیارم خوزستان ناگفته و نویافته بسیار است. گردآوری، سازمان‌دهی، تدوین و نشر آنها ضرورتی است جدی، ولی دیریاب. با این همه گرفتاری‌های خواسته و ناخواسته آیا چنان زمان و مجالی به دست می‌آید؟ آیا جمعی یکدل و همراه می‌توان یافت که بر این مهم همت گمارند؟
فعلاً تا رسیدن به آن زمان بیست و ششش نکته از نویافته‌هایم را به تاریخ 20 آذر 1398 با اهل...
چهارشنبه ۲۰ آذر ۱۳۹۸ ساعت ۴:۳۰
نکته 141 تا 147
[141]
متن: فلا یجوز أن یقال أنّ للصفات الطّارئة بالمتعلّق دخلاً فی تعلّق الحکم به.
ترجمه: لذا جایز نیست گفته شود صفتهای پیش آمد ناگهانی برای متعلّق دخالتی در تعلّق حکم به آن دارد.
پیشنهاد: بدین روی نمی‌توان گفت که ویژگی‌های تعیین شده برای گاو خاصّ، دخالتی در تعیین آن برای حکم ویژه‌اش دارد.
نکته: ناگهان رسیدیم به صفتهایی که ناگهان پیش آمد و گاو بیچاره...
يكشنبه ۱۰ آذر ۱۳۹۸ ساعت ۸:۴۶
یک قصه از حیات، شرح احوال و آثار و فعالیت‌های علمی حاج شیخ رضا استادی. عبدالرحیم اباذری. قم: مؤسسه کتابشناسی شیعه، 1397 ش. 536 ص.
چند نکته در بارۀ این کتاب:
1. کتاب به مناسبت هشتادمین سالگرد تولد استاد (1316 ش.) نوشته و منتشر شده است.
2. نام کتاب، به انتخاب سید علی موسوی گرمارودی است.
3. عنوان «حاج شیخ رضا استادی» تأکید شخص ایشان بوده و لقب «آیة الله» را خودشان از عنوان خط...
يكشنبه ۱۰ آذر ۱۳۹۸ ساعت ۸:۳۹
ده نکتۀ دیگر در باب چند و چون ترجمۀ متون دینی
در خلال نقد و بررسی چند جمله
[131]
متن: سجد إذا انحنی و تطامن إلی الأرض
ترجمه: سجده، اگر خم شود و سر بر زمین گذارد
پیشنهاد: «سجده» وقتی به کار می‌رود که کسی گردن فکند و سر بر زمین نهد
نکته: در توضیح بند 130 گفته شد که قرار بود از این جمله معنای «سجد» را بفهمیم، نه اینکه در فهم معنای این جمله فرو مانیم.
[132]
متن: إن قلنا أنّ...
چهارشنبه ۲۲ آبان ۱۳۹۸ ساعت ۱۲:۴۷
عنوان یادداشت برگرفته از عنوان کتابی است، دقیقاً به همین نام، که در این سطور – که در ایام میلاد گرامی رسول خدا صلی الله علیه و آله قرار داریم – به معرفی مختصر آن می‌پردازم.
مشخصات کتاب چنین است:
کریمی، محمد رضا (مترجم). تهمت‌های ناروا به ساحت مقدس رسول خدا. ترجمه شوارق النصوص فی تکذیب فضائل اللصوص. نوشته میر حامد حسین. قم: دلیل ما، 1390. 808 ص.
[1]
علامه مجاهد میر حامد...
چهارشنبه ۲۲ آبان ۱۳۹۸ ساعت ۱۲:۳۵
مقدمه
فهرستی از کتابهای کتابخانۀ استاد مطهری در یک مجلد چاپ شده، با این مشخّصات:
فهرست کتابخانۀ شخصی استاد مرتضی مطهری. علی قدیمی، حسین سرمد محمدی. با مقدمه رضا مختاری. تهران: بنیاد علمی و فرهنگی استاد شهید مرتضی مطهری، 1394.
این کتاب 380 صفحه‌ای مشخصات 1581 کتاب – عمدتاً چاپی و معدودی خطی و چاپ سنگی – در بر دارد که لابلای کتابهای چاپی معرفی شده‌اند. یکی از فواید این...
شنبه ۱۸ آبان ۱۳۹۸ ساعت ۹:۵۳
مقدمه
کتاب الفتاوی مجموعه‌ای است از 2111 پرسش به زبان عربی که از میرزای نایینی شده و ایشان پاسخ داده‌اند. این مجموعه را شیخ جعفر نایینی نوه میرزای نایینی در سال 1427 ق. گردآورده و در سه مجلد به ترتیب ابواب فقهی سامان داده است.
آخرین فصل کتاب در مورد مسائل متفرقه است؛ از جمله چند مسئله در بارۀ امامت که ترجمۀ آن در اینجا می‌آید. (ج 3 ص 551 تا 558). این پاسخ‌ها بدان روی اهمیت...
شنبه ۱۸ آبان ۱۳۹۸ ساعت ۹:۴۷
نمایش ایمیل به مخاطبین
نمایش نظر در سایت
آقای دکتر طالعی
اینجانب حامد نصرالهی دانشجوی رشته علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران از شاگردان دکتر پهلوان و معارف هستم خواهشمندم ایمیل خود را جهت ارزیابی علمی به تحقیقاتم به ایمیل من ارسال کنید.
با تشکر
آقای دکتر طالعی
اینجانب حامد نصرالهی دانشجوی رشته علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران از شاگردان دکتر پهلوان و معارف هستم خواهشمندم ایمیل خود را جهت ارزیابی علمی به تحقیقاتم به ایمیل من ارسال کنید.
با تشکر
در پاسخ به آقای نجابت ضمن سپاس گزاری عرض می کنم :
1. کاش مأخذ اطلاعات مفیدشان را برای استفاده دیگر کاربران کاتبان می‌نوشتند.
2. در آن ایام مختصر، فرصت بررسی دفتر ثبت مخطوطات نبود. قاعدتاً نکات ارزشمند دیگر از آنجا پیدا می‌شود.
3. نگارش زندگینامه تحلیلی و کامل علامه امینی و تاریخچه دقیق کتابخانه موکول به جمع همین گونه اطلاعات است که تا کنون کمتر به فکر آن بوده‌ایم.
4. منابع مهمی از تاریخ شفاهی را که به کار این تحقیق می‌آمد، از دست داده‌ایم. خدا کند که فرصت بررسی این گونه اسناد را از دست ندهیم.