مقالات آبان ۱۴۰۰
[1]
در وانفسای کتابسازی‌ها و نشر گستردۀ آثاری بی ثمر – که فایدۀ چندانی بر آن مترتب نیست و تنها کاغذ کشور و وقت خوانندگان را به باد می‌دهد و فضای محدود کتابخانه‌ها را اشغال می‌کند – گاهی کتابهایی به چشم می‌خورد که به راستی خستگی از جان می‌زداید و توانی دیگر به انسان می‌دهد و امیدی بر می‌انگیزد که هنوز هستند کسانی که به مسئولیت بیندیشند و فرصت‌ها را نسوزانند....
چهارشنبه ۲۶ آبان ۱۴۰۰ ساعت ۱۰:۴۳
[1]
این کتاب، برگی است از بوستان فضائل اهل بیت، و سندی گویا که نشان می‌دهد همگان بدان گردن نهاده‌اند و پذیرفته‌اند. در بارۀ موارد مشابه آن بارها در این سلسلۀ یادداشت سخن رفته است و هنوز جای سخن فراوان دارد.
نویسندۀ کتاب «طُرز الوفا في فضائل آل المصطفی» احمد زین العابدین مصری شافعی متوفی 1048 قمری است که سامی الغریری با بهره گیری از دو نسخه خطی اصل کتاب و 467 منبع...
پنجشنبه ۲۰ آبان ۱۴۰۰ ساعت ۱۰:۲۸
بارها در این زمینه به ما گفته شده و هشدار داده‌اند که: هر چه نعمتی والاتر، شکر آن نیز والاتر و ناسپاسیِ آن زیانبارتر.
کلام گویای جواد الائمه علیه السلام راه را بر هر عذر و بهانه‌ای می‌بندد: «نعمة لا تُشکر کسیّئة لا تُغفر». اما این همه بیانها، گویی تلنگری می‌خواهد تا خفتگانی همچون نگارندۀ سیاه نامه را از خواب غفلت بیدار کند؛ و وظیفۀ فراموش شده‌اش را به یادش...
پنجشنبه ۲۰ آبان ۱۴۰۰ ساعت ۱۰:۲۱
پس از نشر یادداشت این بنده در مورد کتاب مرحوم عطاردی استاد روحانی علی آبادی نقدی بر آن نوشتند که توسط استاد نوراللهیان به دستم رسید. با تشکر از هر دو بزرگوار این نوشتار برای استفادۀ اهل تحقیق منتشر می‌شود. عبدالحسین طالعی
***
1. به نظرم مسند امام حسسن عسکری علیه السلام ترجمه هم دارد و چاپ هم شده است. [ترجمه استاد محمد رضا عطایی، چاپ انتشارات عطارد].
2. معنای...
چهارشنبه ۱۹ آبان ۱۴۰۰ ساعت ۹:۴۷
[1]
کتاب جامع الشروح و الحواشی کتابی است در سه مجلد، جمعاً بیش از 2170 صفحه، که المجمع الثقافی در ابوظبی به سال 1425 ق./ 2004 م. منتشر کرده و نسخۀ الکترونیک آن اخیراً به دست نگارندۀ سطور رسیده است.
این کتاب، فهرستی از منابع وابسته به کتابهای اصلی است که ذیل چند عنوان آمده است: شرح، حاشیه، حاشیة الحاشیة، تقریر، مختصر، نظم المتن، تخریج الاحادیث، تخریج الشعر أو الشواهد،...
سه شنبه ۱۸ آبان ۱۴۰۰ ساعت ۱۰:۱۷
مسند، گونه‌ای از کتاب حدیثی است که در آن، «احادیث نقل شده از یک راوی در کنار هم و با محوریت او گردآوری می‌شوند... کتاب تحف العقول [نوشته ابن شعبه حرانی در قرن چهارم] را می‌توان نمونه‌ای از مسند نویسی شیعی بر شمرد... عیون اخبار الرضا علیه السلام [نوشته شیخ صدوق در قرن چهارم] نیز نمونه‌ای از مسند نویسی است...» طباطبایی، سید محمد کاظم. تاریخ حدیث شیعه، ج 2، عصر غیبت. قم:...
دوشنبه ۱۷ آبان ۱۴۰۰ ساعت ۱۰:۰۵
این اصل، بدیهۀ عقل است که: «انسان زیر زبانش پنهان شده است». شاعر زیبا گفته است: تا مرد سخن نگفته باشد / عیب و هنرش نهفته باشد.
کلمات هر کسی خصوصاً بزرگان آینه‌ای هستند که گوینده را در آن آینه می‌توان به خوبی دید. آنگاه بیننده مجالی می‌یابد که محیط پیرامون گوینده را بررسی کند و آنگاه بیندیشد که آیا این بزرگ، چنان ارزشهایی را از محیط پیرامون خود فرا گرفته یا عامل...
يكشنبه ۱۶ آبان ۱۴۰۰ ساعت ۱۱:۵۰
مقدمه
در حالی که نیاز ما به شناخت سبک زندگی در مکتب خاندان نور، همواره رو به افزونی می‌نهد، متأسّفانه ما در باب بیان مطالب در بارۀ این گرامیان به روزمرّگی و تکرار بیانهای کلیشه‌ای گرفتار آمده‌ایم. این چالش بزرگ، راهکارها و تصمیم‌های جدّی می‌طلبد.
کمترین کار برای حلّ این مشکل، مرور پیوستۀ منابع معتبر شیعی در این زمینه با نگاهی نوگرایانه برای یافتن مدخل‌های...
يكشنبه ۱۶ آبان ۱۴۰۰ ساعت ۱۰:۲۷
کتاب التذکرة کتابی است کشکول گونه از سید صدر الدین علی بن احمد حسینی مدنی مشهور به سید علی خان شیرازی (1052 – 1120 ق.) شارح مشهور صحیفۀ سجادیه، که به تحقیق شیخ محمد کاظم محمودی منتشر شده است. (قم: پژوهشکدۀ باقر العلوم، 1394 شمسی)
کتاب 878 صفحه دارد که نزدیک به 90 صفحۀ آن فهارس (آیات، احادیث و آثار، اعلام، امکنه، کتب و اشعار) و 70 صفحه به مقدمة التحقیق اختصاص دارد، و مانند دیگر...
سه شنبه ۴ آبان ۱۴۰۰ ساعت ۱۰:۴۵
از آغاز این سلسله یادداشت که تا کنون به 180 مورد رسیده، حدود شش سال می‌گذرد، که البته گاهی با وقفه هایی همراه بوده، مانند وقفۀ اخیر که به دلایلی 19 ماه (از آغاز سال 1399 شمسی تا کنون یعنی آغاز آبان 1400) به طول انجامید.
باری، اخیراً که برای ورود جدید به فضای حلقۀ کاتبان، به فضای مجازی سری زدم، چند کتاب تحت عنوان "رسائل و مسائل" یافتم. از جمله افراد زیر:
از دانشوران شیعه:...
سه شنبه ۴ آبان ۱۴۰۰ ساعت ۱۰:۴۳
آقای دکتر طالعی
اینجانب حامد نصرالهی دانشجوی رشته علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران از شاگردان دکتر پهلوان و معارف هستم خواهشمندم ایمیل خود را جهت ارزیابی علمی به تحقیقاتم به ایمیل من ارسال کنید.
با تشکر
آقای دکتر طالعی
اینجانب حامد نصرالهی دانشجوی رشته علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران از شاگردان دکتر پهلوان و معارف هستم خواهشمندم ایمیل خود را جهت ارزیابی علمی به تحقیقاتم به ایمیل من ارسال کنید.
با تشکر
در پاسخ به آقای نجابت ضمن سپاس گزاری عرض می کنم :
1. کاش مأخذ اطلاعات مفیدشان را برای استفاده دیگر کاربران کاتبان می‌نوشتند.
2. در آن ایام مختصر، فرصت بررسی دفتر ثبت مخطوطات نبود. قاعدتاً نکات ارزشمند دیگر از آنجا پیدا می‌شود.
3. نگارش زندگینامه تحلیلی و کامل علامه امینی و تاریخچه دقیق کتابخانه موکول به جمع همین گونه اطلاعات است که تا کنون کمتر به فکر آن بوده‌ایم.
4. منابع مهمی از تاریخ شفاهی را که به کار این تحقیق می‌آمد، از دست داده‌ایم. خدا کند که فرصت بررسی این گونه اسناد را از دست ندهیم.