مقدمه
اجازات روایی فصلی درخشان در تاریخ علم دینی است که فوائد فراوان بر آن مترتّب است و در جای خود بدان پرداخته اند.
در اینجا متن دو اجازۀ روایی آمده که برای نخستین بار منتشر می شود: اجازۀ میرزا حسین خلیلی تهرانی به میرزا محمد تهرانی عسکری و اجازۀ میرزای تهرانی به سید محمد رضوی کشمیری و فرزندان دانشورش. مجیزین و مجازین مشهورتر از آن هستند که نیاز به معرفی داشته باشند و در بارۀ آنها در منابع مربوط به قدر کافی سخن رفته است.
متن این اجازه ها را محقق معاصر جناب سید علی رضوی نوۀ دانشور مرحوم رضوی به این بنده سپرده که از لطف ایشان سپاسگزارم.
در روز 22 شعبان سالروز رحلت دو عالم مجاهد و مدافع حریم اهل بیت علیهم السلام، ابن شهر آشوب در سدۀ ششم و شیخ محمد جواد بلاغی در سدۀ چهاردهم، به روح بلند این دو بزرگ مرد ادای احترام می کنم و دعای خیر حضرت بقیة الله ارواحنا فداه را برای عالِمانی که در این قلم انداز یاد شده اند، از خدای متعال درخواست می کنم.

[1]

صورة إجازة الإمام الهمام العلّامة الحاج میرزا حسین بن العبد الصالح الحاج میرزا خلیل الطبیب الصهرانی لهذا العبد محمد بن رجبعلی الطهرانی نزیل سامرّاء

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد لله حقّ حمده و الصلوة و السلام علی محمد رسوله و عبده، و علی علی و اولاده الطاهرین خیر الخلق من بعده.
و بعد، فإنّ العالم الفاضل المهذّب الکامل التقی النقیّ و الورع الزکیّ جناب المیرزا محمد الطهرانیّ وفّقه الله تعالی لمراضیه و جعل مستقبل امره خیراً من ماضیه قد استجازنی، فاستخرت الله تعالی و أجزته، بعد أن وجدته اهلاً لذلک و محلّاً لما هنا لک، خصوصاً بعد أن کان ربیب المرحوم المبرور حجة الإسلام المیرزا محمد حسن الشیرازی قدّس الله نفسه الزکیّة، فناهیک به فضلاً ممن تولّی تربیته مثل ذلک الإمام و حسّن أخلاقه ذلک الحسن فی مدّة من السنین و الأعوام.
فأجزت له أیّده الله تعالی بعون الله و توفیقه أن یروی عنّی جمیع مسمواتی و مقروّاتی فی الفقه و الحدیث و غیرهما، و جمیع ما رویته بإسنادی المتّصل إلی النبیّ صلی الله علیه و آله و الأئمة علیهم السلام بجمیع طرقی إلی مشایخی فی الفقه و الحدیث و أساطین الشرع المنیف قدّس الله أسرارهم و جعل فی أعلی الفردوس مستقرّهم و قرارهم التی منها:
طریقی إلی أخی حجة الإسلام التقی النقی الشیخ ملا علی قدّس الله نفسه الزکیة إلی بحر العلوم العلاّمة السید مهدی الطباطبائی قدس سره عن المشایخ العظام المذکورین تفصیلاً فی إجازاتنا إلی الشیخ العالم المؤتمن خیر الحاج الحاج محمد حسن کبّة أیّده الباری بتأییداته الجلیّة و سدّده بتسدیداته الجزیلة بجمیع طرق الأخ إلی العلّامة بحر العلوم قدّس سرّهما التی أقربها ما یرویه عن الشیخ الزاهد العابد الورع التقی الشیخ عبدالعلی الرشتی رحمه الله عن السید الطباطبائی قدّس الله سرّه ، و ما یرویه عن الشیخ الأجلّ الأعظم أستاذ الکلّ الشیخ محمد حسن صاحب جواهر الکلام فی شرح شرایع الأحکام عن السید جواد العاملی صاحب مفتاح الکرامة عن السید قدّست أسرارهم.
و أجزت له أن یروی عنّی جمیع ما أرویه عن الکتب المصنّفة فی جمیع العلوم علی نحو ما هو مذکور فی لؤلؤة البحرین.
هذا، و إنّما أوصیه بالمحافظة علی ما هو علیه من تقوی الله و مراقبته فی سرّه و علانیته و الأخذ بالحائطة لدینه فی أفعاله و أقواله و أن لا ینسانی و جمیع مشایخه من صالح دعواته فی جلواته و خلواته و أن لا یبارح الأخبار الواردة عن الأئمة الأطهار.
والله ولیّ التوفیق لی و له و هو أرحم الراحمین.
حرّره فی یوم الجمعة 14 صفر من سنة 1325 هجریّة علی مهاجرها أفضل الصلوة و التحیة.
الراجی عفو ربّه الجلیل نجل الحاج میرزا خلیل قدس سره.

[2]

الحمد لله رب العالمین و الصلوة و السلام علی عباده الذین اصطفی محمد و آله الطاهرین.
و بعد فقد تشرّف السید الجلیل و العالم النبیل الورع التقیّ النقیّ و المهذّب الصفیّ صاحب النفس القدسیة و الأخلاق الحسن المرضیّة الحاج سید محمد نجل الإمام الهمام علّامة العلماء الأعلام صاحب الکرامات الباهرة الحاج سید مرتضی الرضوی الکشمیری الغروی قدّس الله تعالی نفسه الزکیّة مع أنجاله الأربعة الکرام فی هذا الشهر شعبان المعظّم ألی زیارة العسکریّین علیهما و علی ولدهما الخلف الحجّة عجّل الله تعالی [فرجه] افضل التحیّة و السلام ؛ فتشرّفنا بلقیاه و زیارة .......
فاستفدنا منه کثّر الله تعالی فی الفرقة الناجیة أمثاله مطالب جزیلة و فوائد جمیلة. و لحسن ظنّه بهذا العبد استجازنی ما صحّت لی روایته و ساغت لی إجازته.
و هو أدام الله تعالی تأییده ممّن ینبغی أن یستجاز و لا یجاز. و لکن لما کان إجابة مسئوله و إسعاف مأموله فرضاً لا نفلاً، و وجدته أهلاً لذلک و فوق ما هنالک، استخرت الله تعالی و أجزته و أجزت انجاله الأربع:
أوّلهم سمیّ جدّه السید مرتضی المکنّی بأبی العلی الملقّب بعلم الهدی.
و ثانیهم محمد المکنّی بأبی المعالی الملقّب بالرضی.
و ثالثهم سمیّ جدّه الرضا علیه السلام و کنیّه الملقّب بالرضا. و کنّا و أبوه أیضاً بابی العلیاء.
و الرابع سمیّ جدّ إبیه میر مهدی شاه المکنّی بأبی علی الملقّب بمعزّ الدین (؟)
أن یرووا عنّی ما صحّت لی روایته و ساغت لی إجازته عن مشایخی الکرام أساطین الإسلام. و الطرق کثیرة متشعّبة مذکورة فی المجلّد السادس و العشرین من کتابنا الکبیر مستدرک البحار فی الإستدراک علی المجلّد السادس و العشرین من البحار لجدّنا المجلسی الذی هو فی الإجازات.
و أجزت لهم بالطرق المذکورة فی الإجازة المتقدّمة الّتی أجازنا به عمّ جدّته بالإجازة المذکورة
و آخذ علیه ما آخذ علیّ مشایخی من الإحتیاط فی القول و العمل، و أن لا ینسانی فی دعواته و اعقاب صلواته کما لا أنساه ان شاء الله تعالی.
و کتبه بیمناه الداثرة العبد المذنب الجانی محمد بن رجبعلی الطهرانی ضحی یوم الخمیس، الواحد و العشرین مِن شهر شعبان سنة 1366 (1364 ؟) و الحمد لله اولّاً و آخراً و صلّی الله علی محمد و آله الطاهرین.