«کتاب و عتاب» نوشتاری تحقیقی از استاد قیس عطار است که در پاسخ به کتاب «السنة النبویة في کتابات أعداء الإسلام» نوشته شده است. کتاب یاد شده، در اصل، پایان‌نامه‌ای بوده که سال 1999 در دانشگاه الأزهر دفاع شده و در آن مطالبی نادرست در مورد تاریخ حدیث شیعه بیان شده بود. به همین دلیل، قیس عطار برای عنوان فرعی کتاب و عتاب، عبارت «هشدارنامه‌ای در تحریف تاریخ حدیث؛ نامه‌ای سرگشاده به دانشکده اصول دین دانشگاه الأزهر؛ از بغداد به قاهره» را برگزیده است.
این کتاب 360 صفحه‌ای در سه فصل ارائه شده است:
فصل اول به اشکالهای عمومی و فصل دوم به اشکالهای اختصاصی پاسخ می‌دهد.
فصل اول چهار بخش دارد:
بخش اول: تناقض‌های ناشی از نقل‌های پراکنده و بی هدف. (بحث در مورد خوارج، غدیر و صحابه)
بخش دوم: تفاوت میان حجیت سنت با «آنچه سنت است»
بخش سوم: ناآگاهی نویسنده از مبانی و دیدگاه‌های امامیه (مانند: اسانید کتب اربعه، حجیت اجماع از نظر امامیه، و برخورد عالمان امامیه با کتب اربعه)
بخش چهارم: ناآگاهی نویسنده نسبت به دیدگاه امامیه در بارۀ اصحاب
در فصل دوم، نیز عناوینی آمده است، مانند:

فصل سوم به نکات مهمی به عنوان خاتمه کتاب اشاره می کند.

با توجه به مباحث کتاب و رویکرد تطبیقی که در این پژوهش به کار رفته، به نظر می‌رسد که این کتاب، بجز بهره‌گیری عموم پژوهشگران، به عنوان یک کتاب درسی یا کمک درسی در زمینۀ تاریخ حدیث بتواند مورد استفادۀ دانشجویان و اساتید، به ویژه در مقاطع تحصیلات تکمیلی قرار گیرد.
«کتاب و عتاب» را عبدالحسین طالعی ترجمه کرده و انتشارات نبأ به بازار عرضه کرده است. ناشر، همزمان، متن کامل کتاب را به صورت پی‌دی‌اف در سایت خود منتشر کرده است.
علاقمندان می‌توانند برای دریافت متن کامل به [اینجا] رجوع کنند.