آخرین نوشته ها
آمار بازدید
بازدیدکنندگان تا کنون : ۹۲٫۷۵۷ نفر
بازدیدکنندگان امروز : ۴ نفر
تعداد یادداشت ها : ۱۹۸
بازدید از این یادداشت : ۲۰۰

پر بازدیدترین یادداشت ها :
[در آستانۀ دوازدهمین قرن رحلت جناب دعبل]

مقدمه
شش سال پیش مقاله ای در فصلنامه سفینه شماره ۴۱ (ویژۀ پژوهش‌های رضوی - زمستان ۱۳۹۲، ص ۱۷۰ – ۱۹۰) نوشتم که در آن حدود ۱۵۰ مأخذ برای تحقیق در بارۀ دعبل خزاعی معرفی شده بود. این فهرست در چهارده بخش سامان گرفته است: کتابهای چاپی، کتابهای خطی، مقالات، مدخل‌های کتابهای مرجع، نقد و معرفی کتابها، پایان نامه ها، [تمام اینها: به دو زبان فارسی و عربی]، موارد غیر کتابی، استقبالها و معارضه‌ها و ترجمه‌ها و شرحهای قصیدۀ دعبل، آثار مگتوب به زبانهای دیگر (بجز فارسی و عربی).
اکنون پس از گذشت شش سال، در حاشیۀ مطالعاتم به مطالبی دیگر دست یافته ام که می‌تواند به عنوان مکمل آن فهرست مطرح شود. و البته فهرست نگاری کاری است که پایانی ندارد.
این مطالب در قالب دو استدراک عرضه می‌شود، بدان امید که مقدمه ای باشد برای یک همایش علمی سنگین و وزین که در سال ۱۴۴۵ به مناسبت هزار و دویستمین سال رحلت جناب دعبل خزاعی (۲۴۵ هجری قمری) برگزار شود.
نخستین استدراک، فهرستی است از منابع برای تحقیق در بارۀ دعبل، از کتابهایی که به صورت مشتمل (نه مستقل) مطالبی آورده اند. این فهرست برگرفته از کتاب مشاهیر شعراء الشیعة نوشته محقق فقید معاصر مرحوم استاد عبدالحسین شبستری است. رحمت خدا بر او باد. (مشاهیر شعراء الشیعة، عبدالحسین شبستری، قم: المکتبة الادبیة المختصة، ۱۴۲۱ ق. ج ۲ ص ۱۳۱ – ۱۳۶).

متن
اعیان الشیعة، ج ۶ ص ۴۰۰ – ۴۲۵.
الذریعة ج ۹ قسم ۱ ص ۳۲۶ و ۳۲۷، ج ۱۵ ص ۱۵۰
معالم العلماء ص ۱۵۱
رجال حلی ص ۷۰
رجال طوسی ص ۳۷۵
رجال ابن داود ص ۹۲
قاموس الرجال ج ۴ ص ۲۷۷ – ۲۹۱.
رجال نجاشی ص ۱۱۶
رجال کشی ص ۵۰۴ و ۵۰۵
تأسیس الشیعة ص ۱۹۳ – ۱۹۵ و ۲۷۵ [شماره صفحه از چاپ دو جلدی مؤسسه کتابشناسی شیعه و تعلیقات سید عبدالستار حسنی اضافه شود]
بهجة الآمال ج ۴ ص ۹۴ – ۱۲۶ .
روضات الجنات ج ۳ ص ۳۰۶ – ۳۲۵ .
ادب الطف ج ۱ ص ۲۹۵ – ۳۰۹ .
سفینة البحار ج ۳ ص ۴۵ – ۴۷.
معجم رجال الحدیث ج ۷ ص ۱۴۳ – ۱۴۶.
الغدیر ج ۲ ص ۳۴۹ – ۳۸۶.
نقد الرجال ص ۱۳۱.
الجامع فی الرجال ج ۱ ص ۷۵۶.
عیون اخبار الرضا علیه السلام ج ۲ ص ۱۴۲ و ۲۶۳ – ۲۶۷.
تاریخ بغداد ج ۸ ص ۳۸۲ – ۳۸۵.
الکامل فی التاریخ ج ۷ ص ۹۴.
صبح الأعشی ج ۱ ص ۳۴۱، ج ۲ ص ۳۰۰.
تاریخ ابن خلدون ج ۲ ص ۳۷۴.
البدایة و النهایة ج ۱۰ ص ۲۸۷، ۳۶۲، ج ۱۱ ص ۲۴۱.
المورد ج ۳ ص ۱۹۰.
مرآة الجنان ج ۲ ص ۱۴۵ – ۱۴۷.
ربیع الابرار، (بنگرید به فهرست آن).
الاغانی ج ۱۷ ص ۳۱ – ۶۲.
لسان المیزان ج ۲ ص ۴۳۰ – ۴۳۲.
معجم الادباء ج ۱۱ ص ۹۹ – ۱۱۲.
شذرات الذهب ج ۲ ص ۱۱۱ – ۱۱۲.
الموسوعة الاسلامیة ج ۵ ص ۱۹۳ – ۱۹۴.
دائرة المعارف الاسلامیة ج ۹ ص ۲۴۱ – ۲۴۵.
الفهرست للندیم ج ۱۸۳.
میزان الاعتدال ج ۲ ص ۲۷.
ادباء العرب للبستانی ج ۲ ص ۱۱۳ – ۱۲۶.
وفیات الاعیان ج ۲ ص ۲۶۶ – ۲۷۰.
المنتظم ج ۱۱ ص ۳۴۲ – ۳۴۴.
معجم المؤلفین ج ۴ ص ۱۴۵.
الأعلام ج ۲ ص ۳۳۹.
سیر أعلام النبلاء ج ۱۱ ص ۵۱۹.
العبر ج ۱ ص ۳۵۲.
الإعلام بوفیات الأعلام ص ۱۱۰.
تاریخ آداب اللغة العربیة ج ۱ ص ۳۷۷ – ۳۷۸.
دائرة المعارف للبستانی ج ۷ ص ۶۹۳ – ۶۹۵.
تاریخ الأدب العربی بروکلمان ج ۲ ص ۳۹ – ۴۱.
النجوم الزاهرة ج ۲ ص ۳۲۲ – ۳۲۳.
الروض المعطار ص ۱۳۰، ۳۲۲، ۴۰۰.
تاریخ التراث العربی سزگین مجلد ۲ جزء ۴ ص ۹۰ – ۹۴.
جمهرة أنساب العرب ص ۲۴۱.
تهذیب تاریخ دمشق ج ۵ ص ۲۳۰ – ۲۴۵.
الوافی بالوفیات ج ۱۴ ص ۱۲ – ۱۷.
ریحانة الأدب ج ۲ ص ۱۲۸ – ۱۳۳.
مجالس المؤمنین ج ۲ ص ۵۱۷ – ۵۲۶.
العقد الفرید ج ۱ ص ۱۳۲، ۱۳۷، ۱۴۷، ۱۴۸، ۱۵۳، ۱۷۱. ج ۲ ص ۴۲، ۶۲، ۶۴، ۲۸۹. ج ۵ ص ۴۳، ۱۸۴، ۲۳۷، ۲۳۸. ج ۶ ص ۵۸، ۱۴۰، ۱۴۱، ۲۹۵، ۲۹۶.
الکامل مبرّد ج ۱ ص ۲۱۴. ج ۲ ص ۹، ۱۸۰. ج ۳ ص ۴۸، ۷۷، ۱۵۴، ۱۵۷، ۱۵۹، ۱۶۰. ج ۴ ص ۴۵.
دول الاسلام ج ۱۳۲.
تاریخ ابوالفداء ج ۳ ص ۵۳.
معاهد التنصیص ج ۲ ص ۱۹۰.
مشاهیر الشعراء و الأدباء ص ۹۱.
مفتاح السعادة ج ۱ ص ۲۰۱ – ۲۰۲.
منتهی المقال ج ۳ ص ۲۱۸ – ۲۲۱.
تاریخ الاسلام (حوادث سال ۲۴۱ – ۲۵۰) ص ۲۵۸ – ۲۶۴.
تاریخ ابن الوردی ج ۱ ص ۲۱۹ – ۲۲۰.
تاریخ الخمیس ج ۲ ص ۳۷۸.
الحیوان ج ۳ ص ۳۷۴.
بلغة المحدثین (آخر کتاب معراج أهل الکمال) ص ۳۶۰.
جامع الرواة ج ۱ ص ۳۱۱.
عیون الأخبار ج ۱ ص ۵۱، ۱۳۰، ۳۳۴. ج ۲ ص ۳۶، ۱۸۸، ۱۹۵، ۱۹۷. ج ۳ ص ۲۰، ۴۳، ۸۲، ۱۲۳، ۲۲۰، ۲۴۰، ۲۴۶، ۲۴۷، ۲۵۹. ج ۴ ص ۳۸، ۳۹.
اکتفاء القنوع ص ۲۶۶.
کشف الحجب و الأستار ص ۱۱۹.
مجمع الرجال ج ۲ ص ۲۹۶.
فرهنگ معین ج ۵ ص ۵۳۱ – ۵۳۲.
لغت نامه دهخدا ج ۲۳ ص ۲۹.
العندبیل ج ۱ ص ۲۶۶ – ۲۶۸.
الوجیزة ص ۲۰۹ – ۲۱۰.
التحریر الطاووسی ص ۱۰۰ – ۱۰۱.
منهج المقال ص ۱۳۷.
تنقیح المقال ج ۱ ص ۴۱۷ – ۴۱۹.
البیان و التبیین ج ۳ ص ۲۵۰ – ۲۵۱.
تاریخ الأدب العربی عمر فروخ ج ۲ ص ۲۸۴ – ۲۸۹.
نسمة السحر ج ۲ ص ۱۰۵ – ۱۱۷.

چند توضیح
اول: نام این کتابها در پایان جلد ۵ مشاهیر شعراء الشیعة ص ۴۳۱ – ۴۵۲ آمده، ولی مشخصات چاپی ذکر نشده است.
دوم: چنانکه این فهرست نشان می‌دهد، در بارۀ دعبل در چند گروه کتاب گفتگو شده است: شیعه و سنی، حدیث، رجال، تاریخ، ادبیات، مرجع عمومی، تذکره، و ...
فهرست منابع، از این جهت قابل تقسیم است، چنانکه از طریق زمان نیز قابل تقسیم است.
سوم: این فهرست ۸۲ عنوان کتاب مشتمل را در بر دارد.
والحمد لله اولاً و آخراً.
شنبه ۳۰ آذر ۱۳۹۸ ساعت ۱۱:۱۳
نظرات



نمایش ایمیل به مخاطبین





نمایش نظر در سایت